اثربخشی ماموگرام برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان در ایران

سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان در جهان و اولین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان ایرانی محسوب می‌شود. مطالعات در ایران نشان میدهد که متأسفانه زنان در کشور ما با مراحل پیشرفته تری از سرطان پستان در سنین جوانی مواجه می شوند و در بسیاری از موارد، تشخیص این سرطان و متعاقباً درمان آن نیز با تأخیر صورت می پذیرد. یکی از راه‌های کنترل این سرطان، انجام غربالگری‌ و تشخیص زودهنگام این بیماری است. میزان بقا در این سرطان به وسیله تشخیص زودهنگام و از طریق غربالگری دوره ای افزایش می یابد.

غربالگری تشخیص سرطان پستان هنگامی مناسب است که در مراحل اولیه یعنی زمانی که درمان، بیشترین اثر را بر نتیجه بیماری خواهد داشت انجام شود. ماموگرافی در تشخیص سرطان پستان نقش اساسی ایفا می‌کند. آزمایش ماموگرافی که ماموگرام هم نامیده می‌شود، به ردیابی و تشخیص زودهنگام بیماری سینه در زنان کمک می‌کند. در این روش تصویربرداری پزشکی تخصصی از اشعه ایکس با دوز پایین استفاده می‌شود. واحد ماموگرام یک جعبه مستطیل شکل است که لوله تولیدکننده اشعه ایکس درون آن قرار می‌گیرد.

این دستگاه به‌صورت اختصاصی برای معاینه سینه به‌وسیله اشعه ایکس استفاده قرار می‌شود و دارای تجهیزات خاصی است که این امکان را فراهم می‌کند تا فقط سینه در معرض اشعه ایکس قرار گیرد. دستگاهی متصل به این واحد است که سینه را نگه‌داشته و فشرده می‌کند و آن را در موقعیت مناسب قرار می‌دهد تا واحد بتواند تصاویر مختلف را در زوایای متفاوت ثبت کرد. مزایای ماموگرافی بسته به سن و خطر ابتلا به سرطان سینه متفاوت است. زنان با خطر متوسط سرطان سینه ممکن است از ماموگرافی سالانه از سن 40 سالگی بهره مند شوند.

دلایل انجام ماموگرام

ماموگرافی تصویربرداری اشعه ایکس از پستان است که برای تشخیص تومورها یا سایر ناهنجاری‌ها طراحی شده است. از این روش می‌توان به منظور غربالگری یا تشخیص در ارزیابی توده پستان استفاده کرد. پزشک شما ممکن است به دلایل زیر ماموگرافی را توصیه کند:

1. تشخیص توده پستان که با معاینه پزشک می‌تواند متوجه آن شود.
2. پیگیری یک ماموگرافی غیر طبیعی قبلی
3. پیگیری پیشرفت توده‌ها یا بی‌نظمی ‌ها

مزایای ماموگرام

• عکس‌برداری از پستان، خطر مرگ ناشی از سرطان پستان را کاهش می‌دهد. انجام این تست برای تشخیص انواع سرطان پستان از جمله سرطان مجاری و لبولار مهاجم بسیار مفید است.
• این عکس‌برداری توانایی پزشک در تشخیص تومورهای کوچک را بهبود می ‌بخشد. زمانی که توده‌ های سرطانی کوچک باشند، بیماران گزینه‌ های درمانی بیشتری خواهند داشت.
• پس از انجام معاینه با اشعه ایکس اثری از آن در بدن بیمار باقی نمی‌ماند.
• عکس برداری با اشعه ایکس معمولاً هیچ عارضه جانبی ایجاد نمی‌کند.

نحوه انجام ماموگرام

ماموگرافی به‌صورت سرپایی انجام می‌شود. پس از در آوردن گردنبند و لباس‌ها از کمر به بالا، تکنسین یک روپوش به شما می‌دهد که از جلو بسته می‌شود. بسته به امکانات مرکز تصویربرداری ممکن است نیاز باشد هنگام گرفتن عکس‌ها بایستید یا بنشینید. هر سینه روی یک صفحه اشعه ایکس صاف و مسطح قرار می‌گیرد. یک کمپرسور، سینه را به سمت پایین فشار می‌دهد تا بافت را صاف کند. این امر باعث می‌شود تصویر واضح‌تری از سینه گرفته شود. ممکن است مجبور شوید برای هر عکسی نفستان را حبس کنید تا از تار شدن عکس پیشگیری شود.

همچنین ممکن است کمی احساس فشار و ناراحتی داشته باشید؛ اما این حالت معمولاً بسیار کوتاه است. گاهی در حین تصویربرداری از شما خواسته می‌شود تا موقعیتتان را تغییر دهید. تصویربرداری معمولی شامل یک تصویر از بالابه‌پایین و تصویری از نمای جانبی و به‌صورت زاویه‌دار است. این کار برای سینه دیگر هم تکرار می‌شود. در حین غربالگری ماموگرافی سه بعدی، تصاویر دوبعدی هم از تصاویر سنتز شده سه بعدی، گرفته می‌شوند. این فرایند معمولاً حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.

اثر ماموگرام بر تشخیص سرطان پستان

تکنیک تصویربرداری ماموگرافی به پزشکان کمک می کند بین 75 الی 85 درصد از کل موارد مبتلا به سرطان سینه را تشخیص دهند. دقت ماموگرافی در زنان با سن بالاتر بیشتر است؛ زیرا با افزایش سن تراکم بافت پستان کمتر می شود و این امر مشاهده بافت پستان از طریق ماموگرافی را راحت تر می کند. ماموگرافی حتی قادر است سرطان را بین 3 تا 7 سال پیش از ظهور علائم تشخیص دهد. رادیولوژیست بر اساس تصاویر به دست آمده نسبت به وجود تومورهای سرطانی یا خوش خیم اطمینان حاصل می کند و ممکن است برای اطمینان بیشتر، انجام آزمایش‌های مجدد دوره ای را تجویز کند. تفسیر نتایج آزمایش ماموگرافی به طور کلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• وجود عدم تقارن در بخش های مختلف سینه ها
• وجود ناحیه متراکم تنها در یکی از پستان ها
• ایجاد یک ناحیه متراکم غیر نرمال در مقایسه با نتایج قبلی ماموگرافی
• وجود توده های کلسیم در غدد شیری و بافت های دیگر پستان
• وجود توده ها و بافت های متراکم غیر نرمال

عوارض ماموگرام

ماموگرافی، بافت پستان ها را با مقادیر اندکی از پرتوهای رادیواکتیو مواجه می سازد؛ اما معمولاً فایده های این تکنیک تصویربرداری بیشتر از مضرات آن است. با این حال توصیه می شود اگر باردار هستید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا در خصوص گزینه های جایگزین تصمیم گیری شود.

• آیا اشعه ماموگرافی زیان آور است؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-29تاریخ بروز رسانی : 1403-05-27


• درباره ماموگرافی بیشتر بدانید
  تاریخ انتشار : 1395-07-25تاریخ بروز رسانی : 1403-05-27


• آیا می توان ماموگرافی را برای پستان دارای پروتز انجام داد؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-24تاریخ بروز رسانی : 1403-05-27


• برای تشخیص توده پستان ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-12-07تاریخ بروز رسانی : 1403-06-17


• تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه
  تاریخ انتشار : 1399-12-13تاریخ بروز رسانی : 1403-05-27