ماستکتومی و انواع روشهای انجام آن

ماستکتومی یکی از روش‌های جراحی برای برداشتن کامل یا بخشی از بافت پستان است که معمولاً به عنوان یک درمان اصلی برای سرطان پستان یا پیشگیری از آن انجام می‌شود. این روش ممکن است در شرایط مختلف و با توجه به وضعیت بیمار و مرحله بیماری انتخاب شود. انواع مختلفی از ماستکتومی وجود دارد، از جمله ماستکتومی ساده، ماستکتومی رادیکال و ماستکتومی پیشگیرانه، که هر کدام برای اهداف درمانی خاصی به کار می‌روند. آگاهی از این روش‌ها و انتخاب مناسب‌ترین گزینه می‌تواند به بهبود روند درمان و کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

انواع ماستکتومی

ماستکتومی انواع مختلفی دارد. آنها عبارتند از:

ماستکتومی توتال یا ماستکتومی کامل (ساده):

این عمل جراحی شامل برداشتن کل پستان است اما عضلات زیر پستان و غدد لنفاوی را دست نخورده رها می کند.

ماستکتومی دوبل:

این جراحی شامل برداشتن هر دو پستان است. اگر ویژگی های ژنتیکی نشان دهنده خطر بالای سرطان پستان باشند ، معمولاً این جراحی به عنوان یک اقدام پیشگیرانه صورت می گیرد. از این رو به آن ماستکتومی پیشگیرانه نیز گفته می شود.

ماستکتومی رادیکال:

این عمل جراحی شامل برداشتن کل پستان ، غدد لنفاوی زیر بغل و عضلات دیواره قفسه سینه می باشد.

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده:

این عمل که با نام ماستکتومی رادیکال تعدیل شده نیز شناخته می شود شامل برداشتن کامل غدد لنفاوی پستان و زیر بغل توسط جراح است اما عضلات دیواره قفسه سینه دست نخورده باقی می مانند.

ماستکتومی محافظ پوست:

این عمل شامل برداشتن بافت پستان و نوک آن توسط جراح است اما پوست را دست نخورده باقی می گذارد. جراح همچنین در حین عمل ، پستان را بازسازی می کند.

ماستکتومی محافظ نوک پستان:

این روش نسبتاً جدید است که بر سالم ماندن پوست ، نوک سینه و بافت محیطی پستان تاکید دارد.

عوامل تعیین‌کننده در انتخاب نوع ماستکتومی

انتخاب نوع ماستکتومی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله اندازه و محل تومور، مرحله سرطان، وضعیت سلامتی بیمار، و سابقه خانوادگی. همچنین پزشک به شرایط فردی مانند تمایل بیمار به حفظ ظاهر پستان، برنامه‌های بازسازی پستان پس از جراحی، و میزان گسترش سرطان به غدد لنفاوی یا سایر بخش‌های بدن توجه می‌کند. در برخی موارد، روش‌هایی مانند ماستکتومی با حفظ پوست یا حفظ نوک پستان ممکن است برای بیمار مناسب باشد تا ظاهر طبیعی پستان تا حد ممکن حفظ شود.

دلایل انجام عمل ماستکتومی

شایع‌ترین دلیل انجام ماستکتومی، ابتلا به سرطان پستان یا خطر بالای ابتلا به آن است. در برخی موارد، وجود بیماری‌های دیگر در پستان نیز ممکن است پزشک را به تجویز یکی از انواع ماستکتومی ترغیب کند. به طور کلی، در شرایط زیر پزشک ممکن است ماستکتومی را پیشنهاد دهد:

• سرطان غیرتهاجمی پستان: شایع‌ترین نوع آن سرطان مجاری درجا (DCIS) است که در مجاری شیر ایجاد می‌شود و به بافت پستان گسترش نیافته است.
• مراحل 1، 2 و 3 سرطان پستان: در این مراحل، ماستکتومی می‌تواند به درمان سرطان کمک کند، به شرطی که سرطان به نقاط دوردست بدن، مانند ریه‌ها، گسترش نیافته باشد.
• سرطان التهابی پستان: این نوع سرطان تهاجمی است و معمولاً پزشک قبل از جراحی، شیمی‌درمانی را توصیه می‌کند.
• بیماری پاژه پستان: این نوع نادر سرطان پوست نوک سینه و آرئولا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب با DCIS یا سرطان مهاجم پستان همراه است.
• سرطان پستان عود موضعی: اگر سرطان به پستان یا نواحی اطراف آن بازگردد، ماستکتومی ممکن است ضروری باشد.

در هر یک از این شرایط، ماستکتومی می‌تواند به عنوان یک روش درمانی مؤثر مطرح شود.

چه زمانی ماستکتومی انجام می‌شود؟

ماستکتومی زمانی انجام می‌شود که خطر گسترش سرطان پستان بالا باشد یا درمان‌های کم‌تهاجمی‌تر مؤثر نباشند. این روش جراحی اغلب در مواردی مانند سرطان پستان مهاجم، تومورهای بزرگ، سرطان التهابی پستان یا در صورتی که بیمار به دلایل ژنتیکی و خانوادگی در معرض خطر بالای سرطان باشد، توصیه می‌شود. همچنین ماستکتومی به عنوان یک روش پیشگیرانه برای افرادی که به دلیل جهش‌های ژنتیکی مانند BRCA1 یا BRCA2 در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پستان هستند، انجام می‌شود.

حفظ بافت پستان با روش‌های نوین ماستکتومی

امروزه تکنیک‌های پیشرفته‌ای برای انجام ماستکتومی وجود دارد که هدف آن‌ها حفظ ظاهر طبیعی پستان است. در زیر به دو روش نوین اشاره می‌کنیم:

1. ماستکتومی ساب‌کوتانئوس (Skin-Sparing Mastectomy): در این روش، جراح تمامی بافت پستان را خارج کرده اما پوست پستان را حفظ می‌کند. در این نوع ماستکتومی، علاوه بر بافت پستان، نوک پستان نیز برداشته می‌شود، اما سایر بخش‌های پوست برای بیمار نگه داشته می‌شود.
2. ماستکتومی با حفظ نوک پستان (Nipple-Sparing Mastectomy): این روش پیشرفته که زیرمجموعه ماستکتومی ساب‌کوتانئوس است، علاوه بر حفظ پوست، نوک و هاله پستان را نیز نگه می‌دارد. بافت پستان به طور کامل تخلیه می‌شود، اما ظاهر طبیعی پستان حفظ می‌گردد. این عمل جزو روش‌های نوین و پیچیده محسوب می‌شود و نیاز به تجربه جراحی گسترده و دانش روز دارد.

این تکنیک‌ها به بیماران کمک می‌کنند تا علاوه بر درمان مؤثر، ظاهر طبیعی پستان خود را حفظ کنند.

تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی

لامپکتومی و ماستکتومی هر دو روش‌های جراحی برای درمان سرطان پستان هستند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در میزان برداشت بافت است. در لامپکتومی، فقط تومور سرطانی و بخشی از بافت سالم اطراف آن برداشته می‌شود، به گونه‌ای که بیشتر بافت پستان حفظ می‌شود. این روش برای افرادی که تومور کوچک دارند و سرطان به نواحی دیگر گسترش نیافته، مناسب است. در مقابل، ماستکتومی شامل برداشتن کامل پستان است و اغلب برای تومورهای بزرگ‌تر، سرطان‌های گسترده‌تر، یا افرادی که سابقه خانوادگی قوی سرطان پستان دارند، توصیه می‌شود. انتخاب بین این دو روش به عوامل مختلفی مانند مرحله سرطان، وضعیت سلامتی بیمار و ترجیحات شخصی بستگی دارد.

دوره بهبودی و مراقبت‌های پس از ماستکتومی

در دوره بهبودی و مراقبت‌های پس از ماستکتومی، موارد زیر باید در نظر گرفته شود:

• مراقبت از زخم جراحی: زخم‌ها باید تمیز و خشک نگه داشته شوند. پزشک دستورالعمل‌های دقیق در مورد نحوه تعویض پانسمان ارائه می‌دهد.
• تخلیه مایعات (درین): در برخی موارد، لوله‌هایی برای تخلیه مایعات اضافی در محل جراحی قرار داده می‌شود. بیمار باید نحوه تخلیه و نگهداری از آن‌ها را یاد بگیرد.
• مدیریت درد: پزشک داروهای مسکن تجویز می‌کند تا درد پس از جراحی کنترل شود.
• اجتناب از فعالیت‌های سنگین: فعالیت‌های شدید بدنی، به‌ویژه بلند کردن اجسام سنگین، تا چند هفته پس از جراحی ممنوع است.
• فیزیوتراپی و تمرینات بازتوانی: برای بازگشت دامنه حرکتی شانه و بازو، ممکن است تمرینات فیزیوتراپی توصیه شود.
• پوشیدن سوتین مخصوص: پس از ماستکتومی، استفاده از سوتین‌های طبی برای حمایت از بافت پستان و کاهش ورم مهم است.
• پیگیری‌های منظم پزشکی: ملاقات‌های منظم با پزشک برای بررسی وضعیت زخم‌ها، جلوگیری از عفونت و نظارت بر روند بهبودی ضروری است.
• مراقبت از ورم لنفاوی (لیپدم): در صورت برداشتن غدد لنفاوی، ممکن است بیمار به ورم لنفاوی مبتلا شود که نیاز به مراقبت و پیگیری دارد.
• پشتیبانی روانی: حمایت روانی و مشاوره در این دوره برای مقابله با استرس و تغییرات بدن می‌تواند مفید باشد.
• آمادگی برای جراحی‌های بازسازی: اگر بازسازی پستان در برنامه باشد، مشاوره و آمادگی برای جراحی‌های آینده اهمیت دارد.

• تخلیه پستان در چه مواردی انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-08-03تاریخ بروز رسانی : 1403-05-03


• جراحی ماستکتومی پیشگیرانه به چه دلیل انجام میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-01-26تاریخ بروز رسانی : 1403-03-16


• جراحی انکوپلاستی سینه چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-12-12تاریخ بروز رسانی : 1403-06-17


• عمل بازسازی و زیباسازی پستان خانم ها پس از ماستکتومی
  تاریخ انتشار : 1400-05-31تاریخ بروز رسانی : 1403-03-02