علت و درمان عفونت قارچی پستان

عفونت قارچی پستان که تحت عنوان کاندیدیاسی (Candidiasis) نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع بیماری‌های پوستی التهابی است که معمولاً در نواحی مرطوب و چین‌های پوستی سینه، به ویژه در نواحی اطراف نوک پستان، ایجاد می‌شود. این نوع عفونت به دلیل رشد بیش از حد قارچ کاندیدا، که یک میکروارگانیسم طبیعی در بدن انسان است، بوجود می‌آید. این قارچ معمولاً در شرایط خاصی مانند ضعف سیستم ایمنی، تغییرات هورمونی، یا محیط‌های مرطوب و گرم به راحتی رشد کرده و باعث بروز علائمی مانند قرمزی، خارش، سوزش، پوسته‌پوسته شدن و درد در ناحیه پستان می‌شود. این عفونت به‌ویژه در زنان شیرده که نوزادشان در تماس مستقیم با نوک پستان است، رایج‌تر است. عواملی مانند استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، مصرف داروهای هورمونی یا مشکلات بهداشتی می‌توانند خطر ابتلا به عفونت قارچی پستان را افزایش دهند. در این مقاله به بررسی دقیق علل بروز این عفونت، عوامل خطر، علائم بالینی آن و روش‌های درمانی مؤثر خواهیم پرداخت. هدف ما این است که با آگاهی از این نکات، بتوانید این بیماری را شناسایی کرده و با روش‌های مناسب از آن پیشگیری و درمان کنید.

عفونت قارچی پستان چگونه به وجود می آید؟

عفونت‌های قارچی نوک پستان، که به‌طور عمده در دوران شیردهی شایع هستند، می‌توانند منجر به درد شدید سینه و نوک پستان شوند. این درد معمولاً بعد از شیردهی بروز پیدا می‌کند و ممکن است هنگام پوشیدن بعضی از لباس‌ها نیز احساس شود. در این شرایط، رنگ نوک سینه به صورتی روشن تغییر می‌کند. اگر درد ناگهانی همراه با علائم پوستی مشاهده شود، ممکن است نشان‌دهنده عفونت باکتریایی باشد که معمولاً در دهان نوزادها اتفاق می‌افتد.

این نوع عفونت قارچی توسط مخمری به نام کاندیدا ایجاد می‌شود که نوعی قارچ است. بسیاری از انواع مخمر به‌طور طبیعی روی پوست انسان زندگی می‌کنند و معمولاً در افراد سالم مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما زمانی که کاندیدا بیش از حد رشد می‌کند، می‌تواند زیر پوست نفوذ کرده و باعث عفونت شود.

علائم عفونت قارچی پستان

شایع‌ترین علامت عفونت قارچی نوک پستان، درد است که ممکن است به شکل احساس درد شدید یا تیر کشیدن در عمق سینه و به‌ویژه در طول یا بعد از شیردهی بروز کند. نوک سینه‌ها نیز ممکن است حساس شوند و علائم زیر را تجربه کنید:

• آرئول‌های خشک یا پوسته‌پوسته (حلقه تیره اطراف نوک سینه)
• نوک سینه‌های قرمز و براق یا صورتی روشن
• ترک خوردگی نوک سینه‌ها
• بثورات پوستی همراه با تاول‌های ریز
• خارش نوک سینه
• احساس سوزش

در مواردی ممکن است علائم برفک را در دهان نوزاد خود مشاهده کنید. این علائم عبارتند از:

• لکه‌های کرمی و سفید روی زبان
• لکه‌های سفید در داخل گونه‌ها
• زخم‌های دردناک در زبان

علل عفونت قارچی پستان

کاندیدا به‌طور طبیعی در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کند. اگر کودک شما دچار برفک دهان باشد، می‌تواند این عفونت را به نوک سینه‌های شما منتقل کند. برفک دهانی معمولاً بعد از شروع شیردهی بروز می‌کند و بیشتر در افرادی که عفونت کاندیدا در واژن داشته‌اند یا به نوزاد خود آنتی‌بیوتیک داده‌اند مشاهده می‌شود. سایر عوامل خطرساز شامل:

• پوشیدن لباس‌های زیر نامناسب یا تعویض نکردن مکرر آنها
• ترک خوردن و آسیب دیدن نوک سینه‌ها
• شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب
• استفاده از پد سینه
• تعریق بیش از حد (هیپرهیدروزیس)
• ضعف سیستم ایمنی بدن، که می‌تواند به علت شرایطی مانند HIV/AIDS یا دیابت باشد
• مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی

درمان عفونت قارچی پستان

درمان عفونت قارچی نوک پستان معمولاً شامل داروهای ضد قارچی است. این داروها می‌توانند به‌صورت موضعی به شکل کرم، ژل یا پماد استفاده شوند و معمولاً بدون نسخه در دسترس هستند. داروهای ضد قارچ موضعی معمول عبارتند از:

• کانازول
• فلوکونازول
• کلوتریمازول
• میکونازول
• نیستاتین

در برخی موارد، ممکن است پزشک داروی ضد قارچ خوراکی مانند فلوکونازول تجویز کند. علاوه بر این، داروهای ضد التهاب یا کرم‌های استروئیدی می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. اگر کودک شما مبتلا به برفک دهان باشد، او نیز باید هم‌زمان درمان شود تا از انتقال مجدد عفونت جلوگیری شود.

جلوگیری از عفونت قارچی پستان

برای جلوگیری از عفونت قارچی نوک پستان، رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی بسیار مهم است. برخی اقدامات موثر شامل:

• تمیز نگه داشتن سینه‌ها و نوک سینه‌ها: بعد از هر شیردهی، سینه‌ها و نوک سینه‌ها را با آب گرم شسته و خشک کنید. استفاده از محلول سرکه و آب بعد از هر بار تغذیه می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• پد سینه: استفاده از پد سینه یکبار مصرف بدون آستر ضد آب و تعویض مکرر آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت استفاده از پدهای قابل شست‌وشو، آنها را با آب گرم و صابون بشویید.
• سوتین‌های مناسب: استفاده از سوتین‌های نخی تمیز و راحت و شستن آنها با آب گرم و صابون توصیه می‌شود.
• شستشوی دست‌ها: دست‌های خود را قبل و بعد از شیردهی و استفاده از داروهای ضد قارچ به‌طور مرتب بشویید.
• تمیز کردن وسایل کودک: شیشه‌شیر، پستانک و سایر لوازم کودک را به‌طور مرتب با آب گرم و صابون بشویید و بلافاصله پس از استفاده آنها را جوشانده و ضدعفونی کنید.

نتیجه‌گیری

عفونت قارچی پستان یک بیماری شایع در دوران شیردهی است که به‌راحتی با داروهای ضد قارچ درمان می‌شود. با رعایت نکات بهداشتی و پیگیری درمان مناسب، می‌توان از بروز و عود این بیماری جلوگیری کرد. اگر علائم به‌طور مستمر ادامه داشت یا برگشت کرد، مراجعه به پزشک برای درمان‌های تخصصی توصیه می‌شود.