نقش رادیوتراپی در درمان سرطان سینه

یکی از روش‌های بسیار مهم درمان سرطان سینه رادیوتراپی یا پرتودرمانی خارجی است که ممکن است پزشک جهت درمان سرطان این روش را پیشنهاد کند. حدود 60 درصد از بیماران سرطانی در طول درمان خود به رادیوتراپی نیاز دارند. طی پروسه رادیوتراپی بیمار بر تخت درمان می‌خوابد و از دستگاهی خارج از بدن او اشعه پر انرژی تابیده می‌شود و به وسیله این پرتوها سلول‌های سرطانی را از بین می‌رود یا رشد آنها را کاهش پیدا می‌کند.

روش پرتو درمانی از آنچه که بیماران از آن انتظار دارند راحت‌تر می‌باشد و ترس‌های پیش از آن بسیار بی مورد می‌باشد. بیمار حین رادیوتراپی هیچ درد و ناراحتی ندارند از ورود این اشعه پر انرژی بر بدن خود را حس نمی‌کنند.

انواع رادیوتراپی

رادیوتراپی ممکن است در هر مرحله از سرطان سینه انجام شود. همچنین رادیوتراپی ممکن است قبل یا بعد از جراحی و تعداد محدودی حین جراحی برای بیماران مبتلا به سرطان سینه انجام می‌شود.

پرتو درمانی داخلی

در این روش یک منبع تشعشع که در یک پوشش نگهدارنده در نزدیکی محل تومور قرار داده می‌شود. هرچه محدوده تومور در پستان به خوبی مشخص شود نتیجه دریافتی از رادیوتراپی دقیق‌تر خواهد بود.

پرتودرمانی حین جراحی

از این روش برای درمان تومورهای متمرکزی که نمی‌توان آن‌ها را به طور کامل خارج کرد و احتمال عود مجدد آن‌ها وجود دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش بعد از آن‌ها بخش اعظم بافت سرطانی خارج شد دوز بسیار بالایی از اشعه به طور مستقیم به تومور تابیده می‌شود.

پرتودرمانی خارجی

پرتودرمانی خارجی معمولا توسط دستگاه‌هایی که منبع ارسال اشعه از خارج به بدن هستند که شامل دستگاه‌های شبیه به سی تی اسکن که در تصویربرداری استفاده می‌شود، انجام می‌شود. بدین صورت که بیمار به محل درمان مراجعه کرده و بر روی تخت قرار می‌گیرد و توسط دستگاه اشعه به ناحیه مورد نظر تابیده می‌شود. جهت درمان از اشعه‌های ایکس، گاما، الکترون، پروتون و سایر اشعه‌ها جهت درمان استفاده می‌شود. این روش پرتو درمانی یکی از رایج‌ترین نوع پرتودرمانی سرطان پستان می‌باشد.

رادیوتراپی سینه چگونه انجام می‌شود؟

رادیوتراپی با حمله به DNA‌های آسیب دیده و سلول‌های سرطانی آن‌ها را از بین می‌برد. زمانی که سلول‌های سرطانی تقسیم نشوند و بمیرند تومور شروع به کوچک شدن می‌کند. معمولا قبل از رادیوتراپی یک سی تی اسکن انجام می‌شود تا پزشک یک تصویر دقیق و سه بعدی از تومور و لبه‌های آن و بافت‌های سالم بدست آورد.
شکل، سایز، نوع و مکان تومور به جراح سینه کمک می‌کند تشخیص بدهد چه مقداری اشعه وارد کند تا بافت‌های سالم آسیب نبینند و فقط سلول‌های تومور از بین بروند.
در حین این پروسه یک دستگاه با اشعه ایکس به تومور تابیده می‌شود. کامپیوتر داخل این دستگاه با وسیله ای به نام کلیماتور، مقدار جهت و شکل اشعه تنظیم را تنظیم می‌کند تا اشعه بیشتری به تومور برسد درحالی که اشعه کمتری به بافت سالم اطراف تابیده شود.
طی رادیوتراپی بیمار بر روی تخت دستگاه می‌خوابد و با استفاده از ابزار دقیق موقعیت دهی و سیستم لیزرهای سه بعدی در وضعیت معین از پیش تعیین شده تابیده می‌شود و سپس مارکرها و نشانگرهای خاصی در چند نقطه بر روی پوست بیمار در محدوده مورد اسکن چسبانده می‌شود که این نشانگرها در تصاویر سی تی اسکن قابل رویت هستند و از آن‌ها برای موقعیت دهی دقیق بیمار در هر جلسه درمان منطبق بر موقعیت او در روز تصویربرداری استفاده می‌شود.
سپس این تصویر توسط شبکه داخلی به سیستم های طراحی درمان در بخش فیزیک پزشکی منتقل می‌شود و در آن‌جا پزشک مربوطه بر از ارزیابی موقعیت بافت‌ها در سایر داده‌های تصویری بیمار مانند ام‌آر‌آی یا پت اسکن موقعیت دقیق بافت‌های سالم و بافت هدف بیمار را ترسیم می‌کند در این مرحله درمان بهینه بیمار توسط متخصصین فیزیک پزشکی طراحی می‌شود و برای این طراحی از نرم افزارهای دقیق و الگوریتم‌های محاسباتی پیشرفته استفاده می‌شود تا طرح درمانی ریخته شود که در آن بیش‌ترین میزان اشعه ممکن برابر با درخواست پزشک به بافت ناسالم و کم‌ترین میزان اشعه و کم‌تر از آستانه تحمل بافت‌های سالم به آنها تحویل شود.

عوارض رادیوتراپی سینه

عوارض ناشی از رادیوتراپی پستان بسته به شرایط و وضعیت بیمار، مرحله بیماری، و نوع درمانی که برای بیمار در نظر گرفته شده می‌تواند متفاوت باشد اما این عوارض معمولا خفیف و فقط در ناحیه مربوطه ایجاد می‌شود که شامل موارد ذیل می باشد:

• تحریکات موضعی پوست شامل ( پوسته پوسته شدن، قرمزی، خارش و…)
• التهاب و تورم در نزدیک محل تومور
• خستگی خفیف تا متوسط بدن
• سوختگی که در برخی بیماران ممکن است کمی شدیدتر بروز کند و تاول ایجاد شود.
• همچنین تغییر رنگ درد و سفتی ناحیه پستان ممکن است کمی آزار دهنده باشد ولی جای نگرانی نیست این تغییر حالت‌ها طبیعی هستند.

بهترين زمان انجام پرتو درمانی در سرطان سینه

رادیوتراپی، پرتودرمانی و اشعه درمانی همگی نام‌های مختلف یک شیوه ی درمانی است که در آن از انواع خاصی از پرتوها در درمان بیماری‌ها (عموماً بیماری های بدخیم) استفاده می‌شود. برخی از مردم به غلط پرتودرمانی را برق گذاشتن می نامند. این یک غلط مصطلح است که انتظار داریم شما خواننده‌ی گرامی از این به بعد آن را به کار نبرید چون در هنگام پرتودرمانی هیچ گونه سیمی به بدن بیمار وصل نمی‌شود و اصولاً از جریان الکتریسیته استفاده نمی‌شود.
در پرتودرمانی از پرتوهای (اشعه های) پر انرژی جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این پرتوها معمولاً توسط دستگاهی به نام شتاب دهنده‌ی خطی تولید می‌شوند. برای این منظور بیمار روی تخت شتاب دهنده می‌خوابد و سپس پرتوها از زوایای مختلفی که قبلاً توسط گروه پزشکی تعیین شده است به بستر بیماری تابانده می‌شود. پرتوها رنگ یا بویی ندارند و با چشم دیده نمی‌شوند. لازم به ذکر است که این پرتوها باعث گرم یا سرد شدن بدن هم نمی‌شوند.
توجه داشته باشید که خانم‌های باردار نباید پرتودرمانی شود چون پرتودرمانی برای جنین وی بسیار مضر است لذا در حین پرتودرمانی در مورد روش‌های غیرمضر و مؤثر برای پیشگیری از بارداری از پزشک خود راهنمایی بگیرید.

پرتودرمانی کی انجام می شود؟

پرتودرمانی معمولاً حدود سه تا چهار هفته بعد از اتمام شیمی درمانی شروع می‌شود و اگر بیمار نیاز به شیمی درمانی نداشه باشد پس از بهبود زخم‌های بیمار و بین چهار تا شش هفته پس از جراحی، پرتودرمانی شروع می‌شود.

روزهای بعد از پرتودرمانی

مراقبت بعد از پرتو درمانی : مراقبت‌های عمومی

• غذاهای آسان تهیه و نگهداری کنید.
• یک رژیم غذایی سالم و متعادل همراه با غذاهای سرشار از پروتئین و کالری کافی داشته باشید.
• مقدار زیادی آب و مایعات دیگر بنوشید، مگر اینکه دستورالعمل دیگری باشد.
• قبل از مصرف هر گونه ویتامین، داروی گیاهی یا مکمل، از ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود سوال کنید.
• برای ریزش مو در ناحیه تحت درمان آماده باشید. در بعضی موارد ممکن است موها دوباره رشد نکنند.
• اگر دهان یا گلوی تان خشک یا زخم شد، آب خنک میل کنید. خوردن تراشه‌های یخ نیز ممکن است کمک کند.
• این احتمال وجود دارد که در طول دریافت پرتودرمانی احساس خستگی بیشتری کنید. در صورت لزوم بیشتر استراحت کنید.

• چرا تشخیص زود هنگام در پیشگیری از پیشرفت سرطان پستان مهم است؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-21تاریخ بروز رسانی : 1402-06-18


• روشهای جایگزین همراهی با درمانهای پزشکی در کنار درمان سرطان پستان در ایران
  تاریخ انتشار : 1402-07-29تاریخ بروز رسانی : 1402-08-07


• تغییرات نوک سینه از نشانه های سرطان سینه
  تاریخ انتشار : 1400-12-03تاریخ بروز رسانی : 1402-06-17


• آیا پروتز سینه موجب سرطان پستان می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-10-04تاریخ بروز رسانی : 1402-06-17


• اولین اقدام پس از تشخیص توده پستان بدون سابقه قبلی
  تاریخ انتشار : 1401-07-22تاریخ بروز رسانی : 1402-06-19